Zijn financiële zeepbellen te voorspellen? De voormalige baas van de Federal Reserve, Alan Greenspan, meent van niet. Kersverse Nobelprijswinnaar Robert Shiller denkt daar heel anders over.
Is de Amerikaanse centrale bank medeschuldig aan het opblazen van de zeepbel op de huizenmarkt en de kredietcrisis van 2008?
Alan Greenspan, tot 2006 voorzitter van de Federal Reserve, heeft altijd beweerd van niet. Bij zijn vertrek werd hij nog geprezen als de beste centrale bankier aller tijden. ‘The Maestro’, was zijn koosnaam op Wall Street.
Maar de financiële crisis heeft het beleid van Greenspan in een ander daglicht gesteld. De aanval op Greenspan kent twee hoofdlijnen: het rentebeleid en het toezicht op financiële instellingen.
Kritiek op Greenspan
Tussen 2001 en 2003 zou de Fed de rente in de Verenigde Staten veel te agressief hebben verlaagd, waardoor te veel Amerikanen tegen lage rentetarieven konden lenen. Dit dreef de huizenprijzen en beurskoersen op. Vervolgens was de Fed traag met het weer verhogen van de rente.
Daarnaast heeft de Fed gefaald in het toezicht op banken, door niet hard genoeg te pleiten voor strengere regels met betrekking tot het vertrekken van hypotheken. Die zijn op te grote schaal verkocht aan mensen die zich eigenlijk geen hypotheek konden veroorloven.
Barsten zeepbel niet te voorspellen
In een interview met de BBC pareerde de 87-jarige Greenspan zondag wederom de kritiek op het Fed-beleid onder zijn leiding. Volgens hem is er een verschil tussen het herkennen van een economische zeepbel en weten wanneer die gaat barsten. Het eerste kan volgens Greenspan wel, het tweede niet.
"Het heeft me verrast hoe het geavanceerde model van de Federal Reserve de crash op 15 september 2008 compleet niet aan zag komen", aldus Greenspan. Maar ook voor het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en JPMorgan kwam de crisis volgens hem als een verrassing.
Shiller: herkennen zeepbel is mogelijk
Nobelprijswinnaar Robert Shiller denkt daar echter anders over. Hij gaf afgelopen vrijdag de Tinbergenlezing op de Nederlandse Economendag 2013.
In een interview met economenplatform Me Judice zegt de hoogleraar economie aan de universiteit van Yale dat het mogelijk is om 'bubbles' te herkennen. "Binnen zekere grenzen. Het vergt oordeelsvermogen. Daarvoor hebben we centrale banken."
Volgens Shiller beschikken centrale banken over commissies en economen "die moeten bedenken of er zich een bubble vormt. Historisch gezien hebben zij dat ook gedaan, zij het gebrekkig."
Probleem
Het probleem waar de kredietcrisis uit voortkwam was dat de financiële markten als perfect werden gezien, meent Shiller. Overheden zouden zich er niet in moeten mengen. "Die zienswijze maakt dat de crisis zo extreem is."
"We moeten teruggaan naar een visie die op gezond verstand berust dat er bubbles zijn en mensen niet volkomen rationeel zijn", aldus Shiller. "Een deel van de missie van een centrale bank zou moeten zijn om maatregelen te nemen die bubbles tegengaan, ook al lossen ze die niet op."
Zie het video-interview met Robert Shiller op de site van Me Judice, het discussieplatform voor economen.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl
